Hindiston teatri

  Hindiston teatri teatrning eng qadimiy shakllaridan biri boʻlib, u eramizdan avvalgi birinchi ming yillik oʻrtalarida paydo boʻlgan. Batafsil matn, haykaltaroshlik va dramatik effektlarni oʻz ichiga oladi. Musiqa, raqs sohalarida boʻlgani kabi, hind teatri ham Nritya kontseptsiyasiga asoslangan dramatik spektakl bilan belgilanadi. Bu sanskrit drama soʻzi boʻlib, dramatik hikoya, virtuoz raqs va musiqani oʻz ichiga oladi. Tarixan hind teatri oʻz chegaralaridan tashqarida ham taʼsir oʻtkazib, qadimgi Xitoy va uzoq Sharqning boshqa mamlakatlariga yetib borgan.

X—XI asrlarda boshlangan islomiy istilolar bilan teatr ruhlantirildi yoki butunlay taqiqlandi.^[1] Keyinchalik, mahalliy qadriyatlar va gʻoyalarni qayta tiklashga urinib, 15-19-asrlarda koʻplab mintaqaviy tillarda rivojlanib, butun subkontinentda qishloq teatri ragʻbatlantirildi.^[2] Zamonaviy hind teatri Britaniya imperiyasi davrida mustamlakachilik davrida, 19-asr oʻrtalaridan 20-asr oʻrtalarigacha rivojlangan.^[3]

XIX asrning soʻnggi yarmidan boshlab Hindistondagi teatrlar soni va amaliyoti ortib boradi. 1947-yilda Hindiston mustaqillikka erishgandan soʻng teatrlar koʻngilochar vositalardan biri sifatida butun Hindiston boʻylab tarqaldi. Turli xil, koʻp madaniyatli xalq sifatida Hindiston teatrini yagona, bir xil tendentsiyaga aylantirib boʻlmaydi.

Zamonaviy Hindistonda oʻz teatri bilan asosiy raqobat televidenie sanoatining oʻsishi va „Bollivud“ nomi bilan mashhur boʻlgan Mumbayda (Sobiq Bombey) joylashgan hind kino sanoatida ishlab chiqarilgan filmlarning tarqalishi bilan ifodalanadi. Moliyaviy etishmaslig yana bir katta toʻsiqdir.

1. ↑ Brandon (1997, 72) and Richmond (1998, 516).
2. ↑ Brandon (1997, 72), Richmond (1998, 516), and Richmond, Swann, and Zarrilli (1993, 12).
3. ↑ Richmond (1998, 516) and Richmond, Swann, and Zarrilli (1993, 13).